- من مهندس نرم افزار هستم و کارم تولید نرم افزار است. آیا ITIL به درد من میخورد؟
- من کارم شبکه است و مدیریت سرورها و سیستم عاملها با من است. چقدر به «ITIL» احتیاج دارم؟
- من مدیرعامل یک شرکت IT هستم. تخصص IT ندارم ولی هر روز از IT برای کارم استفاده میکنم آیا لازم است تا در دوره های ITIL شرکت کنم؟
- اصلاً ITIL به درد چه کسانی میخورد؟
به عنوان یک خبرۀ ITIL این سوالها و سوالهای مشابه، مرتباً از من پرسیده میشود. تصمیم دارم به سوالهای فوق و سوالهای مشابه، در چند بخش پاسخ بدم.
ITIL چیست؟
این عبارت که مخفف) Information Technology Infrastructure Library به معنای کتابخانه زیرساخت فن آوری اطلاعات) است، یک چارچوب مدیریت سرویسهای IT است که براساس شیوه های موفق شرکتهای پیشرو IT در سراسر دنیا شکل گرفته و در طی سی سال، بهبود یافته است. به زبان ساده تر، عصارۀ تجربۀ تمامی شرکتها و سازمانهایی در دنیاست که در مدیریت سرویسهای IT موفق بوده اند. منتها این تجربه در قالب قصه نیست. تبدیل به متد روش و فرآیندهای مشخصی است که توسط هر سازمان یا مجموعۀ دیگری قابل درک و پیاده سازی است.
چه دوره ها و مدارکی برای ITILوجود دارد؟
در چهار سطح برای تحصیل در این حوزه مدرک وجود دارد:
- سطح اوّل: مدرک پایه یا ابتدایی برای آشنایی اولیّه با مفاهیم و چرخۀ حیات سرویس. این مدرک ITIL Foundation 2011 نامیده میشود. این مدرک، 2 امتیاز برای شما به همراه خواهد داشت.
- سطح دوّم: مدرک سطح متوسط، که شامل دوره های زیر است:
1- یک دوره مستقل (تکدرس) و کاربردی به نام Practitioner است (که اخذ مدرک در آن 3 امتیاز برایتان به همراه خواهد داشت)
2- یک مجموعه دوره است که بسته به اینکه چه روشی را برای ادامۀ تحصیل انتخاب میکنید، شامل 4 یا 5 دوره به شرح زیر خواهد بود:
a. رشته چرخۀ حیات سرویس: شامل 5 دوره آموزشی و پنج مدرک است که هریک 3 امتیاز دارند.
b. رشته توانمندیهای سرویس: شامل 4 دوره آموزشی و 4 مدر است که هریک 4 امتیاز دارند.
- سطح سوّم: مدرک سطح عالی، که نام آن MALC است که مخفف Managing Across Life Cycle است. این مدرک، بالاترین مدرک امتحان محور در این حوزه است.
- سطح چهارم: سطح استادی یا ITIL Master است که نائل شدن به آن براساس طی نمودن دوره یا گذاندن موفق یک امتحان نیست. این سطح و مدرک، براساس میزان تحقیقات، چاپ مقاله، نوآوری و خلاقیت، کسب، توسعه و انتشار تجربه در شغلهای متناسب با ITIL و همچنین مشارکت در تدوین نسخه های جدید ITIL به افراد اعطاء میشود. در تاریخ نگارش این متن، تنها 35 نفر این رتبه را در جهان دارا هستند.
چه دوره هایی از ITILبه درد من میخورد؟
اگر در هر حوزه یا تخصصی در IT مشغول به کار هستید و حداقل دو سال سابقۀ کار دارید، دورۀ Foundation برای شما عالی است. اگر در یک شرکت IT کار میکنید (حتی در قسمت غیر IT باز این دوره برای شما بسیار مفید خواهد بود. این دوره به تمامی مدیران ارشد یک شرکت IT یا شرکت غیر IT که به IT بسیار وابسته است نیز اکیداً توصیه میشود. در حال حاضر، این دوره در ایران برگزار میشود و امکان اخذ مدرک بین المللی آن وجود دارد.
برای درک عمیقتر مطالب و آشنایی با کاربردهای چارچوب، دوره ITIL Practitioner نیز به همگان در دسته بالا توصیه میشود.
اگر در حوزۀ زیرساخت، راهبری شبکه، مدیریت محصول IT، مدیریت فروش IT و مدیریت ارشد فن آوری اطلاعات، راه اندازی استارت آپهای مبتنی بر فن آوری اطلاعات مشغول به کارید، علاوه بر دورۀ Foundation، دوره های Intermediate برای شما اکیداً توصیه میشود.
مدیران ارشد IT، که میخواهند در عرصۀ بین المللی ورود کنند، به عنوان معمار سرویس ایفای نقش کنند یا مهاجرت بر مبنای مهارت به کشورهای دیگر انجام دهند، مدرک MALC باعث اعتبار و پیشرفت چشمگیر برای آنان خواهد شد.
چه مرجعی به طور رسمی، مدارک ITIL را تأیید میکند؟
مرجع اعطاء مدارک و اعتباردهی به دوره های آموزشی در سراسر جهان، شرکت AXELOS است که از طرف بنیانگذار این چارچوب (دولت انگلستان)، وظیفۀ مدیریت و نظارت بر کل زنجیرۀ آموزش و صدور مدارک را داراست.
آیا بدون پیشینه یا تجربه در محیط IT باز هم میتوانم به دنبال ITIL بروم؟
با اینکه ITIL برگرفته از IT است، امّا میزان قابل توجهی از مفاهیم آن به مدیریت سرویسهای کسب و کار برمیگردد.
- اگر سوال این است که میتوانید دوره را با موفقیت بگذارنید، پاسخ بلی است.
- اگر سوال این است که میتوانید از پس امتحان برآیید، پاسخ بلی است.
- اگر سوال این است که برای شما کاربرد دارد، پاسخ سوال قطعاً بلی است.
- اگر سوال این است که میتوانید در این حوزه به مراحل بالاتر برسید و موفق شوید، پاسخ این سوال احتمالاً بلی نیست.
فراگیری و موفقیت در این چارچوب، وابستگی زیادی به داشتن دانش در فن آوری اطلاعات دارد. اگر بخواهیم این چارچوب را در دسته ای از موضوعات آموزشی قرار دهیم، ممکن است این سوال پیش بیاید که این مهارت در دستۀ مدیریت است یا در دستۀ فنی؟ پاسخ: دقیقاً در مرز این دو حوزه، با شمول قابل توجه تری از مدیریت.
ادامه دارد ...
